 |
Nawigacja |
|
|
Użytkowników Online |
|
|
 Gości Online: 3
Brak Użytkowników Online
Zarejestrowanch Uzytkowników: 970
Najnowszy Użytkownik: lublin
|
|
|
|
|
|
|
Jak niszczono górnictwo węgla kamiennego w III Rzeczpospolitej |
|
|
19 marca 1997 roku kilka tysięcy działaczy i aktywistów związkowych głównie górniczej "Solidarności" weszło rano do gmachów kilku ministerstw w ramach akcji protestacyjnych, doprowadzając do starć z policją trwających aż do godzin popołudniowych. W budynku ministerstwa skarbu doszło do kilkugodzinnej walki wręcz pomiędzy związkowcami a policją, która usunęła ich stamtąd siłą.
2. Rozstrzygający "plan Karbownika - Steinhoffa"
W latach 1997 -2001 "Solidarność" była główną siłą tworzącą rządzące ugrupowanie polityczne Akcji Wyborczej "Solidarność". Związkowi działacze "Solidarności" stanowili trzon posłów i senatorów rządzącego ugrupowania politycznego AWS. W tym też okresie związek jawnie legitymizował i osłaniał politycznie najbardziej drastyczny i wyniszczający program restrukturyzacji górnictwa węglowego czyli tzw. program Andrzeja Karbownika i Janusza Steinhoffa - "Kolejny program, na lata 1998 -2002, opracowany przez... rząd AWS - UW (autorzy Janusz Steinhoff, Andrzej Karbownik). ... Nastąpiło obniżenie zatrudnienia o 97 tys. i obniżenie zdolności produkcyjnych o 31 mln ton." (Barbara Cieszewska, Prawie bez efektów ekonomicznych, "Rzeczpospolita", 14 - 15.08.2002).
Dodajmy, iż paradoksalnie kluczową rolę polityczną i menedżerską w tej decydującej fazie niszczenia górnictwa węglowego w III Rzeczpospolitej, odegrali pracownicy naukowi Politechniki Śląskiej w Gliwicach; profesor chemii i premier rządu Jerzy Buzek, doktor nauk technicznych i przewodniczący AWS Marian Krzaklewski, profesor nauk technicznych, a obecnie rektor tej Politechniki i wiceminister gospodarki Andrzej Karbownik oraz doktor nauk technicznych i wicepremier oraz minister gospodarki Janusz Steinhoff. Charakteryzując rolę poszczególnych osób w polityce destrukcji górnictwa, były wiceminister gospodarki J. Markowski, tak je opisał w 2001 roku:
"Jest to właściwie grupa trzech osób, które przez cały ten okres, za wyjątkiem lat 1995 -97 realizowała własną politykę w górnictwie. Osoby te, to Janusz Steinhoff, Andrzej karbownik i Michał Kwiatkowski. Wszyscy pozostali wiceministrowie odpowiedzialni w kolejnych rządach byli biernymi realizatorami ich polityki. ... Strategiem intelektualnym jest bez wątpienia Andrzej Karbownik. Realizuje tę wizję od 1991 roku z przerwą na lata 1995 -97. Menedżerem grupy, dbającym o to "co najważniejsze", jest Michał Kwiatkowski. Narzędziem, dziś oddelegowanym do sektora gazowniczego, którym to najłatwiej niszczyć węgiel, jest Andrzej Lipko (były szef sekcji węgla kamiennego "Solidarności")".
W ramach tego planu zlikwidowano 24 kopalnie węgla i zmniejszono wydobycie o 32 mln ton. Mimo tego, zadłużenie górnictwa wzrosło między 1997 a 2001 rokiem blisko dwukrotnie, osiągając na koniec 2000 roku 22,9 mld zł. Z górnictwa odeszło blisko 100 tys. pracowników, w tym około 37 tys. zwolniło się w zamian za odprawy w wysokości 44 tys. zł w 1998 roku i 50 tys. zł w 1999 roku. Były to pieniądze pochodzące ze specjalnej pożyczki w wysokości 600 mln dolarów udzielonej przez Bank Światowy. Odprawy te otrzymywali odchodzący górnicy w zamian za zgodę na zakaz ponownego zatrudnienia w górnictwie węglowym. Zakaz został zniesiony w 2006 roku z powodu drastycznego braku wykwalifikowanej siły roboczej w kopalniach, a górnicy którzy otrzymali odprawy mogli powrócić ponownie do pracy w górnictwie.
Doszło do sytuacji, gdy demonstracje protestacyjne górniczej "Solidarności" w Warszawie w październiku 1998 roku (oraz blokowanie torów kolejowych) i czerwcu 1999 faktycznie legitymizowały program Banku Światowego i zamykanie kopalń oraz redukcję zatrudnienia, stawiając żądanie podwyżek płac i lepszych osłon socjalnych dla zwalnianych górników. W zamykanych zaś częściowo i całkowicie kopalniach "Solidarność" wspierała ten proces lub biernie przyzwalała na ich likwidacje i zwolnienia górników.
Dopiero w kolejnym okresie rządów partii postkomunistycznej w latach 2001 - 2005 górnicza "Solidarność" przeprowadzała duże akcje protestacyjne na Górnym Śląsku przeciwko bezrobociu (lipiec 2002) i likwidacji kopalń (kwiecień, maj, czerwiec , sierpień oraz wrzesień 2003) w formie strajków ostrzegawczych, okupacji budynków, protestów pod ziemią, i blokady dróg. Jej akcje protestacyjne były prowadzone z reguły oddzielnie w stosunku do pozostałych związków zawodowych. Dużym sukcesem politycznym górniczej "Solidarności" było wymuszenie na postkomunistycznym rządzie wycofania się z projektu likwidacji wcześniejszych emerytur górniczych, pod presją wielotysięcznej i burzliwej demonstracji ulicznej w Warszawie w lipcu 2005 roku, a w obliczu zbliżających się we wrześniu nowych wyborów parlamentarnych.
3. Delegitymizacyjne protesty związkowców WZZ "Sierpień 80".
Głównym animatorem protestów w górnictwie był po 1993 roku "Sierpień 80", który w największych akcjach protestacyjnych grupował wokół siebie, choć w różnym zakresie, 12 pozostałych poza "Solidarnością" górniczych central związkowych. W czerwcu 1998 roku odrzuciły one rządowy program reformy górnictwa na lata 1998 -2001, przedstawiając swój własny program, zakładający m.in. pełne oddłużenie kopalń i stworzenie narodowego koncernu węglowego.
"Sierpień 80" prowadził akcje protestacyjne zarówno samodzielnie, szczególnie w 1998 i 1999 roku w formie strajków ostrzegawczych, okupacji budynków spółek węglowych, demonstracji i pikiet, jak i wspólnie z pozostałymi centralami związkowymi poza "Solidarnością" w formie demonstracji, pikiet oraz strajków ostrzegawczych. 16 grudnia 1998 roku doszło do spektakularnego starcia pod pomnikiem górników zastrzelonych w 1981 roku pod kopalnią "Wujek" w Katowicach przez policję komunistyczna, gdy związkowcy "Sierpnia 80" nie dopuścili pod pomnik związkowców górniczej "Solidarności" za popieranie programu zamykania kopalń.
Oprócz protestów przeciwko programowi restrukturyzacji "Sierpień 80" prowadził też akcje protestacyjne przede wszystkim w związku z łamaniem na kopalniach zasad bezpieczeństwa pracy Akcje protestacyjne przeprowadzili też wspólnie związkowcy likwidowanej kopalni "Siersza" w Trzebini. Także w przypadku likwidowanej kopalni "Niwka-Modrzejów" w Sosnowcu doszło do protestu wszystkich związków zawodowych w postaci okupacji siedziby spółki węglowej, zamurowania wejścia i głodówki kilkudziesięciu związkowców. Przy legitymizującej i osłaniającej rządowy program postawie "Solidarności" oraz demobilizacji społeczności górniczych, w tym również dzięki relatywnie wysokim finansowo odprawom pieniężnym dla odchodzących z kopalń górników, wszystkie te protesty były zbyt słabe by zablokować realizacje rządowego programu.
4. Masowe protesty społeczne w latach 2002 -2003
Skuteczna okazała się wszakże kolejna fala protestów lat 2002 - 2003, gdy tym razem postkomunistyczny rząd zapowiedział w 2002 roku likwidację 14 kopalń i zwolnienie 35 tys. górników. Doszło do fali protestów w postaci demonstracji, pikiet i zapowiedzi strajków. Miały on nade wszystko spontaniczne podłoże społeczne, przy ograniczonym animowaniu przez związki zawodowe. Społeczności górnicze i miejskie zbiorowości regionu odczuły bowiem boleśnie skutki realizacji "planu Karbownika - Steinhoffa" w postaci skokowego wzrostu bezrobocia i degradacji materialnej w miastach, w których likwidowano kopalnie. Stopa bezrobocia w Sosnowcu w 2002 roku osiągnęła 24,4%, w Czeladzi 22,8, w Żorach 24,3, w Zabrzu 23,6, a w Siemianowicach Śląskich 30,1.
W wyniku silnych protestów rząd wycofał się z zapowiedzi i podpisał odpowiednie porozumienie ze związkami górniczymi w grudniu 2002 roku. W sierpniu 2003 roku rząd złamał porozumienie zapowiadając likwidację 4 kopalń. Sytuację ekonomiczną jednej z nich, tak przedstawił jeden z niezależnych ekspertów:
"likwidacja kopalni "Polska-Wirek" w Rudzie Śląskiej to sabotaż ... to wzorcowa od dziesiątków lat kopalnia, obecnie doskonale zarządzana, o pracowitej 2700 - osobowej załodze, posiadająca złoża węgla o wysokiej jakości opałowej ... To kopalnia o wysokiej, dodatniej akumulacji na sprzedaży węgla w latach 200 - 2002, wynoszącej 22 -25 zł/t oraz osiągająca kwotę sprzedaży ok. 200 mln zł rocznie." Jak wynika z dalszej obszernej wypowiedzi pretekstem do zamknięcia, dodajmy, że po kolejnej "misji węglowej" Banku Światowego, stała się o kilkumiesięczna strata finansowa, po tym jak spółka górnicza zmusiła kopalnię do eksportu większości wydobywanego węgla ze stratą, a drastycznego ograniczenia opłacalnej sprzedaży na rynek krajowy.
Wywołało to w 2003 roku największą od 1992 roku falę protestów. Utworzony przez 12 związków zawodowych Sztab Protestacyjno-Strajkowy, poza "Solidarnością", która prowadziła samodzielnie akcje protestacyjne, przez 65 dni do 31 października okupował budynek Kompanii Węglowej. 3 tysiące górników przeprowadziło w sierpniu i we wrześniu akcje blokady dróg, a w październiku doszło do 2-godzinnego strajku ostrzegawczego we wszystkich kopalniach. 2 września 2003 roku doszło do największej po 1989 roku demonstracji na Górnym Śląsku.
Kilkanaście tysięcy górników z wszystkich związków zawodowych i członków ich rodzin oraz mieszkańców miast, w których miały być zamykane kopalnie, protestowało przed siedzibą Kompanii Węglowej. 11 września kilka tysięcy górników z 12 związków górniczych z kopalń zagrożonych likwidacją protestowało w Warszawie. Doszło do ostrych starć z policją. W październiku przeprowadzono w prawie wszystkich kopalniach 2-godzinny strajk ostrzegawczy z żądaniem odstąpienia od likwidacji 4 kopalń. Mimo stałej manipulacji najważniejszych mass-mediów, zmieniło się również nastawienie opinii publicznej wobec programu restrukturyzacji i protestów górniczych, i w październiku aż 73% badanych Polaków popierało protesty górników.
Do mediacji włączyli się parlamentarzyści, a regionalne władze rządzącej partii postkomunistycznej potępiły zamiary likwidacyjne swego własnego rządu. Ostatecznie po zapowiedzi strony rządowej o modyfikacji programu, 31 listopada 2003 związki zawodowe zawiesiły protesty. Kopalnie, które miały być zlikwidowane połączono organizacyjnie z pobliskimi kopalniami.
5. Gasnąca fala konfliktów po 2003 roku
W okresie lat następnych dominowały już pojedyncze protesty, również w formie strajkowej, lecz dotyczących z reguły spraw podwyżek płac, udziału w podziale zysków, emerytur i łamania praw pracowniczych, a szczególnie łamania zasad bezpieczeństwa pracy w kopalniach w obliczu zagrożenia wybuchami metanu i pyłu węglowego. Tylko w ciągu ostatnich lat zginęło z tego powodu 10 górników w 2002 roku w kopalni "Jas-Mos" w Jastrzębiu Zdroju, 23 górników w 2006 roku w kopalni "Halemba" w Rudzie Śląskiej, 6 górników w 2008 roku kopalni "Borynia" w Jastrzębiu, 20 górników w 2009 roku w kopalni "Wujek - Ruch Śląsk" w Rudzie Śląskiej.
Szczególnie długotrwale powtarzane protesty w formie marszów, demonstracji i pikiet przeciw bezkarności sprawców wypadku w kopalni "Halemba", w którym zginęło 23 górników z powodu wybuchu metanu, a następnie pyłu węglowego, przeprowadzał "Sierpień 80". Najdłuższy konflikt miał miejsce na kopalni "Budryk", gdzie na tle sporu o płace doszło w styczniu 2008 roku do dwutygodniowego strajku okupacyjnego. Nowa sytuacja grożąca kolejną falą konfliktów pojawiła się we wrześniu 2010 roku w związku z zapowiedzią zamknięcia kopalni "Halemba". Związki zawodowe obawiały się, że może to być początek kolejnych likwidacji. Doszło jednak ostatecznie do podpisania porozumienia z władzami Kompanii Węglowej.
Część VI. Konsekwencje restrukturyzacji
1. Konsekwencje protestów społecznych w górnictwie
Konsekwencje protestów górniczych były wewnętrznie sprzeczne. Z jednej strony największy w historii górnictwa europejskiego strajk generalny okresu grudzień 1992 - styczeń1993 przeprowadzony przez górniczą "Solidarność", zasadniczo ułatwił wprowadzenie kluczowych rozwiązań programu Banku Światowego, a długofalowo istotnie ograniczył na wiele lat możliwości mobilizacji społecznej i politycznej załóg górniczych. Strajk ten miał w moim przekonaniu kluczowe znaczenie z tego właśnie względu, iż nie tylko załamał siłę polityczną i społeczną struktur górniczej "Solidarności" lecz również silnie zatomizował i podzielił wewnętrznie środowisko pracownicze górnictwa węgla kamiennego.
Od pierwszej połowy lat 90. w górnictwie węglowym działało aż 13 związków zawodowych, z których najliczniejsze to NSZZ "Solidarność", Związek Zawodowy Górników w Polsce, Związek Zawodowy "Kadra" oraz WZZ "Sierpień 80". Pozostałe związki zawodowe działające w górnictwie były wiceminister gospodarki i były dyrektor kopalni "Budryk" J. Markowski scharakteryzował następująco:
"Pozostałe związki zawodowe, niektóre wręcz o kabaretowej nazwie i kanapowym składzie, skutecznie ośmieszały związkowe funkcje. Mnogość przewodniczących, zwłaszcza tych, którzy świadomie zostali uwikłani w różne biznesiki na majątku kopalń, niczemu nie służy. Niektórzy uwierzyli w swój biznesowy talent zapominając zupełnie o losie górników. Zresztą co można powiedzieć dobrego o związkach zawodowych, które wspierały lub biernie uczestniczyły w świadomej dewastacji miejsc pracy, jak na przykład w kopalniach "Morcinek" i "Dębieńsko"?"
Doszło też do trwałego zantagonizowania podzielonych związków zawodowych, przede wszystkim w relacji "Solidarność" a "Sierpień 80". Równocześnie górnicza "Solidarność" jawnie osłaniała i legitymizowała w okresie rządu AWS w latach 1998 - 2001 tzw. program Karbownika - Steinhoffa, który przesądził ostatecznie o wyniszczeniu technicznym i ekonomicznym polskiego górnictwa.
Z drugiej strony protesty społeczne istotnie opóźniły destrukcyjną restrukturyzację i ograniczyły jej negatywne skutki ekonomiczne. Wyraziło się to odblokowaniem eksportu węgla w 1992 roku oraz faktycznym zawieszeniem w latach 1995 - 1997 programu ograniczania mocy wydobywczych i ograniczania eksportu węgla. Największym efektem pozytywnym protestów było wymuszenie rezygnacji z likwidacji kilkunastu kopalń w 2002 roku, a następnie faktyczne zablokowanie fizycznej likwidacji czterech kopalń w 2003 roku. Po raz pierwszy po 1989 roku protesty i opór społeczny bezpośrednio zablokowały realizację programu restrukturyzacji Banku Światowego.
Istotną konsekwencją protestów społecznych była też znacząca delegitymizacja programu restrukturyzacji Banku Światowego, dzięki ujawnianiu, nade wszystko przez "Sierpień 80", rzeczywistych danych ekonomicznych i technicznych oraz intencji i celów restrukturyzacji, a także ich konsekwencji. W okresie lat 1989 - 2003 polska opinia publiczna podlegała systematycznej manipulacji głównych mediów masowych stale informujących o nierentowności wydobycia węgla, jego nadmiaru oraz narastających z winy górnictwa gigantycznych długów pokrywanych z budżetu państwa przez podatników.
Tworzyło to uzasadnienie dla likwidacji fizycznej kopalń, ograniczania wydobycia i zwalniania pracowników. W trakcie protestów, a także dzięki działalności informacyjnej udawało się częściowo osłabiać i ograniczać medialną legitymizację destrukcyjnej restrukturyzacji. Istotną rolę odegrała tu tygodnik "Kurier Związkowy" wydawany przez "Sierpień 80", a będący do 2002 roku jedynym medium regionalnym przedstawiającym argumenty i analizy przeciwne rządowej restrukturyzacji.
2. Konsekwencje procesu restrukturyzacji
Protesty i opór społeczny nie były wszakże w stanie skutecznie zablokować destrukcji ekonomicznej i technicznej górnictwa. W efekcie fizycznej likwidacji infrastruktury zagospodarowania złóż w postaci zasypywania i wysadzania szybów wydobywczych oraz zamulania i zasypywania podziemnych chodników, w sposób bardzo trudno odwracalny technicznie a wysoce kapitałochłonny ekonomicznie, zniszczono istniejącą dostępność szeregu złóż, czego symbolem są takie kopalnie jak "Morcinek" w Kaczycach, którego złoża obecnie eksploatuje przygraniczna kopalnia czeska, "Dębieńsko" w Czerwionce-Leszczynach, "Niwka-Modrzejów" w Sosnowcu, "Siersza" w Trzebini, "Gliwice" w Gliwicach, "Powstańców Śląskich" w Bytomiu i "Paryż" w Dąbrowie Górniczej.
Równocześnie kilkunastoletni gigantyczny drenaż ekonomiczny, dzięki polityce zadłużania poprzez sterowanie cenami zbytu węgla przede wszystkim dla energetyki oraz politykę blokowania eksportu węgla i politykę kursową aprecjacji złotego, pozbawił górnictwo środków niezbędnych nawet na inwestycje odtwarzania mocy produkcyjnych. Rząd wielkości tych strat bezpośrednich i pośrednich należy szacować na kilkaset mld zł.
I przypomnę jeszcze raz całkowicie przemilczaną od ponad 20 lat informację, iż klasyczną metodą ograniczania okresowego wydobycia węgla, bez niszczenia dostępu do złóż, jest zastosowana w górnictwie brytyjskim w latach 80. XX wieku, a w latach 30. XX wieku w okresie I Wielkiej Depresji stosowana w również w górnictwie polskim, jest metoda samoczynnego zatapiania kopalń, po ówczesnym wywiezieniu sprzętu i maszyn.
Równolegle nie przygotowywano inwestycji odtworzeniowych w kopalniach przewidzianych do dalszego funkcjonowania. Efektem jest w znaczącym stopniu obecna sytuacja wymagająca wielomiliardowych nakładów na udostępnienie nowych złóż węglowych w latach 2009 - 2015, po wcześniejszych wielomiliardowych nakładach i to kredytowanych pożyczkami m.in. z Banku Światowego na likwidację ich techniczno-technologicznej dostępności w latach 1990 - 2003.
W ostatecznym efekcie realizacji w latach 1990 - 2003 przez kolejne rządy polskie sprzecznej z narodowymi interesami Polski strategii Banku Światowego w zakresie "restrukturyzacji" górnictwa oraz polityki jego drenażu finansowego oraz zadłużania, doszło do ograniczania jego mocy wydobywczych i spadku wydobycia węgla. I tak o ile w 1997 roku wydobyto jeszcze 132,6 mln ton, to w 2004 wydobyto 99,3 mln, w 2005 już 97,1 mln, w 2006 tylko 94, 4 mln, a w 2007 już tylko 87,4 mln ton.
Z powodu celowej likwidacji i to w trwały sposób mocy wydobywczych, górnictwo polskie nie tylko nie było w stanie wykorzystać doskonałej koniunktury światowej na węgiel, wraz ze skokowym wzrostem jego światowych cen od września 2003 roku rzędu stu kilkudziesięciu procent dla również skokowego zwiększenia drogą eksportu swej akumulacji ekonomicznej. Na przestrzeni ostatnich lat bowiem eksport polskiego węgla stale i drastycznie spadał.
O ile w 1997 roku eksport węgla wynosił 30,6 mln ton, to w 2007 roku spadł już do 12,1 mln ton, a w 2008 wyniósł 8,3 mln ton. Równolegle z powodu braków ilościowych i jakościowych węgla na rynku krajowym stale narastał jego import. W 2004 roku import węgla wynosił 2,4 mln ton, w 2005 osiągnął poziom 3,4 mln, w 2006 zaś 5,2 mln, w 2007 wyniósł 5,8 mln ton, a w 2008 aż 10,1 mln ton. W roku 2008 Polska stała się ostatecznie importerem węgla netto.
3. Strategiczne konsekwencje geogospodarcze i geopolityczne
Mimo osiągania od 2004 roku zysków przez wszystkie spółki węglowe, nie mają one środków finansowych wystarczających na nowe inwestycje nawet dla zachowania obecnych mocy wydobywczych. Środki z budżetu państwa na ten cel są znikome, a od 2011 roku Komisja Europejska zablokuje możliwości dotowania przez rząd inwestycji początkowych w polskich kopalniach. Osobnym i wymagającym oddzielnej analizy problemem jest polityka klimatyczna UE ograniczająca przemysłową emisję CO2 i jej konsekwencje dla węgla jako pierwotnego nośnika energii.
Najważniejszą od kilku lat barierą zwiększenia wydobycia węgla w tej sytuacji jest kapitałochłonność i czasochłonność inwestycji wydobywczych, a kluczowym problemem są niedostateczne środki finansowe jakimi dysponuje same górnictwo oraz państwo. Potrzeby inwestycyjne do roku 2015 szacuje się na 15 mld zł, przede wszystkim dla ustabilizowania wydobycia, które stale spada. W latach zaś 2009 - 2010 na same tylko inwestycje początkowe potrzeby szacowane są na 2 864 mln zł.
Według stanu z czerwca 2003 roku polskie zasoby węgla są szacowane na gigantyczną wielkość 75,8 mld ton, w tym w złożach już zagospodarowanych było 26,3 mld, a możliwych do wydobycia 4,4 mld ton. Z bilansu kopalin, jaki w 2006 roku opracował Państwowy Instytut Geologiczny wynika, iż węgiel w istniejących kopalniach wyczerpie się za 15 - 17 lat, choć rozpoznane zasoby wystarczają na 50 lat.
Uruchomienie z nich wydobycia wymagałoby budowy nowych kopalń i wielomiliardowych inwestycji. Potrzeby inwestycyjne tylko do roku 2015 szacuje się na 15 mld zł przede wszystkim dla ustabilizowania wydobycia, które stale spada. Przy obecnej bowiem polityce do roku 2030 pozostanie tylko połowa kopalń w liczbie 21, a w zaledwie 10 kopalniach węgiel będzie łatwo dostępny w bezpośrednich inwestycjach.
Celowy upadek polskiego górnictwa węgla kamiennego ma wszakże również wymiar strategiczny dla gospodarczego i politycznego bezpieczeństwa państwa polskiego. Rosnący import netto węgla przede wszystkim z Rosji i wypieranie polskiego eksportu węgla z krajów Unii Europejskiej przez węgiel rosyjski oznacza nasilające się uzależnienie Polski i pozostałych krajów Unii od dostaw kolejnego po rosyjskim gazie strategicznego surowca energetycznego.
Wobec jawnego już wykorzystywania przez Rosję dostaw nade wszystko gazu do celów neoimperialnej polityki rosyjskiej dla podporządkowywania politycznego krajów byłego imperium radzieckiego, oznaczać to będzie wzmocnienie zagrożenia bezpieczeństwa i suwerenności Polski i pozostałych krajów przede wszystkim Europy Środkowo-Wschodniej, acz także wzmocnienie pozycji przetargowej Rosji w stosunku do pozostałych krajów samej Unii, nade wszystko Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii.
Zniszczenie znacznej części istniejącej infrastruktury dostępności złóż węglowych, z równoczesnym wydrenowaniem akumulacji ekonomicznej podsektora górniczego za okres kilkunastu lat, znacząco redukuje możliwości wykorzystania węgla jako przyszłościowego surowca chemicznego. Z raportu naukowego ośrodka doradczego ministerstwa obrony Niemiec - Centrum Transformacji Bundeswehry, wynika z dużym prawdopodobieństwem, iż świat wszedł w fazę tzw. Peakoil, czyli przekroczenia poziomu maksymalnego wydobycia ropy naftowej z relatywnie łatwo dostępnych złóż, "co doprowadzi do trwałego i nieodwracalnego spadku podaży tego surowca."
"W efekcie ropa gwałtownie zdrożeje, a zaostrzająca się rywalizacja o nią w perspektywie 15 -30 lat, doprowadzić może nawet do globalnych konfliktów. Inne skutki deficytu czarnego złota, jak i innych bogactw naturalnych, to zapaść ekonomiczna i ostre kryzysy polityczne. Na niebezpieczeństwo najbardziej są narażone kraje rozwijające się, jak choćby nowi członkowie UE z Europy Środkowej i Wschodniej."
Wyciągając zaś wnioski geopolityczne z tej sytuacji dla niemieckiej polityki zagranicznej, eksperci Centrum napisali wprost:
"Rosji powinno się pozwolić na prowadzenie zróżnicowanej zagranicznej polityki energetycznej wobec państw UE, jeśli w przeciwnym razie miałoby to grozić pogorszeniem relacji dwustronnych Niemiec z Rosją."
Wysoce prawdopodobny trwały i wysoki wzrost cen ropy naftowej w perspektywie około 2020 roku, jak twierdzi z kolei ośrodek doradczy rządu niemieckiego Fundacja Nauka i Polityka oraz rządowy Urząd ds. Surowców i Geologii, stworzy sytuację w której wytwarzanie benzyny z węgla kamiennego, nawet w oparciu o technologie z czasów II wojny światowej, stanie się ekonomicznie opłacalne, a politycznie koniecznie.
W tej sytuacji największe w Europie zasoby polskiego węgla energetycznego, nie mówiąc już o jedynych w Europie zasobach węgla koksującego, mogą stanowić o podstawach polskiego bezpieczeństwa narodowego, a także bezpieczeństwa całej Europy Środkowo-Wschodniej. Z tej perspektywy proces wyniszczającej ekonomicznie i technicznie restrukturyzacji górnictwa lat 1990 - 2003 należy ocenić dodatkowo jako istotnie osłabiający strategicznie polskie bezpieczeństwo narodowe.
dr Wojciech Błasiak |
|
| |
Dodane przez prakseda
dnia stycznia 17 2015 14:58:35 ·
9 Komentarzy ·
11 Czytań ·
|
|
|
|
|
|
Komentarze |
|
|
Dodaj komentarz |
|
|
Zaloguj się, żeby móc dodawać komentarze.
|
|
|
|
|
|
Oceny |
|
|
|
Logowanie |
|
|
Nie jesteś jeszcze naszym Użytkownikiem? Kilknij TUTAJ żeby się zarejestrować.
Zapomniane hasło? Wyślemy nowe, kliknij TUTAJ.
|
|
|
|
|
|
Shoutbox |
|
|
Tylko zalogowani mogą dodawać posty w shoutboksie.
|
|
|
|
|
|
